Ελληνική μέθοδος με τη χρήση βλαστικών κυττάρων του νωτιαίου μυελού
ΘΕΟΔΩΡΑ ΤΣΩΛΗ
Μια μη παρεμβατική μέθοδο που καταργεί την ανάγκη χειρουργικής επέμβασης για την αποκατάσταση τραυματισμών στη σπονδυλική στήλη υπόσχεται μια νέα μελέτη που φέρει ελληνική υπογραφή. «Πρωταγωνιστής» της μεθόδου δεν είναι άλλος από τα διάσημα πλέον στα ερευνητικά εργαστήρια βλαστικά κύτταρα- για την ακρίβεια πρόκειται για ενήλικα βλαστικά κύτταρα του νωτιαίου μυελού-, τα οποία ίσως ανοίξουν τον δρόμο της ανάπτυξης φαρμάκων για την «επούλωση» των τραυμάτων του νωτιαίου μυελού. Αυτού του είδους οι τραυματισμοί αποτελούν πρόβλημα που δεν γνωρίζει σύνορα αφού «θύματά» τους πέφτουν περίπου 130.000 άτομα κάθε χρόνο σε παγκόσμιο επίπεδο, σύμφωνα με τις συντηρητικότερες εκτιμήσεις.
Η νέα μέθοδος, η οποία περιγράφεται στο επιστημονικό έντυπο «ΡLoS Βiology», ανήκει σε ειδικούς του Ινστιτούτου Ρicower για τη Μάθηση και τη Μνήμη στο ΜΙΤ της Μασαχουσέτης και του Ινστιτούτου Καρολίνσκα στη Στοκχόλμη της Σουηδίας με επικεφαλής έναν Ελληνα, τον διδάκτορα Νευροεπιστημών κ. Κ.Μελέτη. Οπως ανέφερε ο κ. Μελέτης στο «Βήμα»: «Στόχος της μελέτης ήταν να εντοπίσουμε ποια κύτταρα του νωτιαίου μυελού αντιδρούν σε έναν τραυματισμό με στόχο να αποκαταστήσουν τις βλάβες. Σκεφθήκαμε ότι αν εντοπίζαμε τα κύτταρα αυτά,θα μπορούσαμε στη συνέχεια να ανακαλύψουμε προσεγγίσεις για να “δώσουμε χείρα βοηθείας” στο έργο τους».
Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν ένα γενετικό τρικ ώστε να ανακαλύψουν τα πολύτιμα αυτά κύτταρα μέσα από πειράματα σε ποντίκια. «Προκαλέσαμε τραυματισμό στη σπονδυλική στήλη ενηλίκων ζώων και παρακολουθήσαμε τη συμπεριφορά των κυττάρων.Επικεντρώσαμε στα αποκαλούμενα επενδυματικά κύτταρα, τα οποία σχηματίζουν τη λεπτή μεμβράνη που λειτουργεί ως “φόδρα” τόσο των αγγείων του έσω εγκεφάλου όσο και του νωτιαίου μυελού.Επιλέξαμε αυτά τα κύτταρα καθώς πιστεύαμε ότι εκεί μέσα “κατοικούν” τα νευρικά βλαστικά κύτταρα» εξηγεί ο κ. Μελέτης. Με χρήση ορισμένων πρωτεϊνών οι επιστήμονες κατάφεραν να χρωματίσουν κατάλληλα τα συγκεκριμένα κύτταρα σε μάκρος χρόνου για να παρακολουθήσουν τη συμπεριφορά τους.
Ετσι τα αρμόδια κύτταρα-«επιδιορθωτές» των βλαβών του νωτιαίου μυελού ανιχνεύθηκαν για πρώτη φορά, γεγονός που δημιουργεί ελπίδες για νέες, μη παρεμβατικές θεραπείες αποκατάστασης των τραυματισμών του. «Είδαμε μέσα από τα πειράματά μας ότι όταν παρουσιαστεί ένας τραυματισμός του νωτιαίου μυελού,τα επενδυματικά κύτταρα πολλαπλασιάζονται, μεταναστεύουν στο σημείο της βλάβης και διαφοροποιούνται μέσα σε διάστημα κάποιων μηνών.Τα κύτταρα αυτά μπορούν να διαφοροποιηθούν σε ολιγοδενδροκύτταρα,τα οποία έχουν ως κύριο έργο την αποκατάσταση του περιβλήματος της μυελίνης στους νευρώνες,ενώ πιστεύουμε θεωρητικώς ότι θα μπορούσαν να μετατραπούν ακόμη και σε νευρώνες» σημειώνει ο έλληνας ερευνητής και προσθέτει ότι η νέα γνώση ελπίζεται πως θα οδηγήσει μελλοντικά στη δημιουργία φαρμάκων που θα ενεργοποιούν την ενδογενή παραγωγή των κατάλληλων κυττάρων για αποκατάσταση των τραυματισμών. Δεδομένου ότι ο νωτιαίος μυελός των ενηλίκων περιέχει μόνο έναν μικρό αριθμό βλαστικών κυττάρων τα οποία πολλαπλασιάζονται με αργούς ρυθμούς και δεν προάγουν την αναγέννηση των κατεστραμμένων ιστών, οι επιστήμονες ίσως μπορέσουν να τους δώσουν την «ώθηση» που χρειάζεται ώστε να σωθούν χιλιάδες άτομα. Ο κ. Μελέτης παραδέχεται ότι η προσέγγιση της ομάδας του βρίσκεται ακόμη σε πρώιμο στάδιο και δηλώνει ότι δεν μπορεί να εκτιμήσει πότε θα καταστεί δυνατόν να ξεκινήσουν οι κλινικές δοκιμές σε ανθρώπους. Ωστόσο, όπως λέει, είναι αισιόδοξος για την πορεία της έρευνας και μαζί του αισιοδοξούν πολλοί ασθενείς.
Copyright © ΤΟ ΒΗΜΑ - Ημερομηνία δημοσίευσης 25/7/2008
