Ωκυτοκίνη, η χημεία της αγάπης, η
ορμόνη του έρωτα, της στοργής, της
κοινωνικότητας, της ευεξίας, μια ορμόνη
που αγαπά τη ζωή.
Ωκυτοκίνη, η ορμόνη της
αγάπης Συχνά όταν ερωτευόμαστε λέμε:
έχουμε «χημεία» αναμεσά μας, μήπως αυτό
είναι ακριβές τελικά; Είναι η ωκυτοκίνη,
η ορμόνη της αγάπης, η βιολογική χημεία
της αγάπης στο σώμα μας;
Είναι ευρέως γνωστή ως
«ορμόνη της Αγάπης», «ορμόνη της αγκαλιάς»
το «χημικό του χαδιού» και ως «ορμόνη
της ευτυχίας», εξαιτίας της επίδρασης
που φαίνεται να έχει στη συμπεριφορά,
και του ρόλου της στην ερωτική και
αναπαραγωγική βιολογική λειτουργία
μας. Έγινε και ευρύτερα γνωστή από τα
δημοφιλή «πάρτυ ωκυτοκίνης» των
τελευταίων ετών σε διάφορα μέρη του
κόσμου.
Η ωκυτοκίνη είναι ορμόνη
που παράγεται σε μεγάλη ποσότητα, στον
υποθάλαμο του εγκεφάλου, κατά τη διάρκεια
του τοκετού και λειτουργεί ως παυσίπονο
στο σώμα της γυναίκας που θηλάζει. Από εκεί
μεταφέρεται και αποθηκεύεται στον
οπίσθιο λοβό της υπόφυσης και έπειτα
διοχετεύεται στο αίμα ενισχύοντας τη
σχέση της μητέρας με το νεογέννητο μωρό.
Παράλληλα η έκκρισή της συμβάλλει στις
συσπάσεις της μήτρας και την επαναφορά
της στο αρχικό της μέγεθος. Βοηθά επίσης
το σώμα της μητέρας, αλλά και το μωρό,
κατα τη διαδικασία του θηλασμού.
Παράγεται και κατά τη
διάρκεια της σεξουαλικής πράξης,
υποβοηθώντας τις αναπαραγωγικές
λειτουργίες του σώματος.
Τονίζοντας τον ιδιαίτερο
ρόλο της ωκυτοκίνης στην αναπαραγωγική
διαδικασία, οι επιστήμονες αναφέρουν
πως υπηρετεί την «συνέχιση του ανθρώπινου
είδους», προσθέτοντας πως έχει κυρίαρχο
ρόλο σε ιδιαίτερα πολύπλοκες αναπαραγωγικές
συμπεριφορές. Έχει αγχολυτικά αποτελέσματα
και φαίνεται να αυξάνει την ρομαντική
διάθεση και την τρυφερότητα.
Η ωκυτοκίνη επιδρά
σημαντικά και στην ψυχολογία, επηρεάζοντας
την κοινωνική συμπεριφορά και τα
συναισθήματα. Υψηλές συγκεντρώσεις της
«ορμόνης της αγάπης», εμφανίζονται σε
ζευγάρια κατά τους πρώτους έξι μήνες
της ερωτικής τους σχέσης, αλλά και σε
όλες τις συμπεριφορές και εκφράσεις
αγάπης των ανθρώπων (φιλικές, συναδελφικές,
συγγενικές κλπ.).
Επίσης υπάρχουν ενδείξεις
για τον προστατευτικό ρόλο της, στο
γαστρεντερικό σύστημα, με πιθανολογούμενη
τη χρήση της για θεραπεία του συνδρόμου
ευερέθιστου εντέρου.
Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται
τα τελευταία χρόνια στην διερεύνησή
της θεραπευτικής δράσης της σε παιδιά
και ενήλικες με αυτισμό καθώς φαίνεται
πως βελτιώνει την ικανότητα κοινωνικής
αλληλεπίδρασης των πασχόντων και αυξάνει
την εμπιστοσύνη που νιώθουν για τους
ανθρώπους γύρω τους. Επιδρά θετικά και
σε ψυχικές διαταραχές που δυσχεραίνουν
την κοινωνική ένταξη και την συναναστροφή
με άλλους ανθρώπους.
Η επίδραση της Ωκυτοκίνης
στα συναισθήματα
Η έκκριση ωκυτοκύνης
στο αίμα, επηρεάζει κύρια, τη μήτρα και
τους γαλακτοφόρους αδένες, παράλληλα
όμως, όταν παρατηρείται συγκέντρωσή
της σε συγκεκριμένες περιοχές του
εγκεφάλου, φαίνεται να επηρεάζει και
την συναισθηματική, νοητική και κοινωνική
συμπεριφορά.
Όπως αναφέρει στη μελέτη
της Inga Neumann, η ωκυτοκίνη επηρεάζει την
κοινωνικότητα και συναισθηματικές
αντιδράσεις που βοηθούν σε:
Χαλάρωση
Εμπιστοσύνη
Ψυχολογική σταθερότητα
Μία ακόμη μελέτη,
σημειώνει πως η ωκυτοκίνη δεν δρά μόνη
της ως ορμόνη στην χημεία της αγάπης,
αλλά είναι ένα σημαντικό και απαραίτητο
συστατικό ενός νευροχημικού συμπλέγματος
που επιτρέπει στο σώμα να προσαρμόζεται
και να ανταποκρίνεται σε έντονα
συναισθηματικά ερεθίσματα.
Η ωκυτοκίνη είναι στο
επίκεντρο της επιστημονικής έρευνας
που αφορά στην βιολογία της αγάπης.
Άλλες έρευνες, κεντρώνονται
στην διερεύνηση των γενικότερων
λειτουργιών της, παρά στη «περιορισμένη»
επίδραση της που ελέγχεται συνήθως.
«Ούτως ή άλλως, προσθέτουν οι επιστήμονες,
είναι αρκετά απίθανο μία μόνη ορμόνη ή
ένας νευροδιαβιαστής να μπορεί αυτόνομα
να τροποποιήσει τις ιδιαίτερα πολύπλοκες
και λεπτοφυείς νοητικές διεργασίες που
ευθύνονται για την κοινωνική νόηση και
συμπεριφορά».
Η φυσική ωκυτοκίνη
μειώνει στο στρες, το άγχος, και αυτή η
αγχολυτική δράση της έχει επιβεβαιωθεί
και σε ικανό αριθμό άλλων ζωικών ειδών
εκτός του ανθρώπου.
Ωκυτοκίνη και ανθρώπινη
συμπεριφορά l
Ελέγχεται όλο και πιο
εντατικά, η δράση της ωκυτοκίνης στην
ανθρώπινη συμπεριφορά, τόσο την κοινωνική
όσο και την διαπροσωπική, καθώς και η
επίδρασή της στα ανθρώπινα συναισθήματα,
και η πιθανή θεραπευτική της δράση σε
άτομα με διαταραχές όπως ο αυτισμός, ή
διάφορα ψυχιατρικά προβλήματα, (φοβίες,
ανασφάλειες, ψυχαναγκασμοι, κρίσεις
πανικού, εμμονές, αντικοινωνική
συμπεριφορά επιθετικότητα κ.α.).
Σε υγιή άτομα φαίνεται
να μειώνει την εμφάνιση του άγχους, να
συμβάλει στην καλύτερη διάθεση, να
ενισχύει τη μνήμη και να ενισχύει την
θετική συμπεριφορά και την ικανότητα
προσέγγισης άλλων ανθρώπων.
Σε κάθε περίπτωση η
έρευνα αρχίζει να ρίχνει φως στην
ιδιαίτερη όπως φαίνεται δυνατότητα της
ωκυτοκίνης, να επηρεάζει και την κοινωνική
μας συμπεριφορά, περιλαμβάνοντας την
επίδραση στο μητρικό ένστικτο και στην
μητρική φροντίδα, στην επιθετικότητα,
στην δυνατότητα δημιουργίας δεσμών
ανάμεσα σε ζευγάρια, στις κοινωνικές
σχέσεις, στην σεξουαλική συμπεριφορά,
στην κοινωνικοποίηση, στην ενσυναισθηση,
στη μνήμη, στην εμπιστοσύνη, στην αποδοχή.
Η ωκυτοκίνη είναι
παρούσα και κατά τη διάρκεια της
σεξουαλικής επαφής
Πρόσφατη έρευνα σχετικά
με την “ορμόνη της αγάπης” που
δημοσιεύθηκε το 2012, δείχνει πως τα
επίπεδα ωκυτοκίνης σε ζευγάρια νέων
εραστών, σε σύγκριση με εκείνα σε
ανθρώπους που δεν διατηρούσαν ερωτική
σχέση, ήταν υψηλότερα στις αρχές της
ερωτικής σχέσης, και διατηρήθηκαν για
ένα τουλάχιστον εξάμηνο.
Παρατηρείται επίσης,
πως ανεξαρτήτως φύλου, η σεξουαλική
επαφή, ενεργοποιεί το μηχανισμό παραγωγής
ωκυτοκίνης, γεγονός που παίζει ρόλο
τόσο στη στύση όσο και στον οργασμό. Η
αιτία που συμβαίνει αυτό δεν είναι ακόμη
πλήρως γνωστή, αλλά υπάρχουν ενδείξεις
πως η αυξημένη κινητικότητα της μήτρας
μπορεί να βοηθήσει το σπέρμα να φθάσει
στον προορισμό του.
Ορισμένοι ερευνητές
θεωρούν πως η ωκυτοκίνη επιδρά και στον
οργασμό, παρατηρώντας σύνδεση μεταξύ
των ποσοστών ωκυτοκίνης στον οργανισμό
και στην ένταση του οργασμού.
Όσο λοιπόν, οι επιστήμονες
θα κατανοούν περισσότερα για τη δράση
της ορμόνης της αγάπης στον οργανισμό
και στον συναισθηματικό μας κόσμο, και
από την στιγμή του θαύματος της γέννησής
μας, της τρυφερής διάδρασής μητέρας και
μωρού κατά τη διάρκεια του θηλασμού,
έως και τα διάσημα «πάρτυ ωκυτοκίνης»,
ένα είναι σίγουρο, πως χρειαζόμαστε την
αγάπη, την εγγύτητα, την τρυφερότητα,
την κατανόηση, τη στοργή, τη συνεργασία,
την αλληλεγγύη, την εμπιστοσύνη μεταξύ
μας, είτε αυτά εντείνονται λόγω μιας ή
περισσοτέρων ορμονών είτε ανάγονται
σε τομείς άγνωστους και αδιερεύνητους
ακόμη. Χημεία ή όχι, βιολογία ή θαύμα,
αυτός ίσως να είναι ο Έρωτας!
Ας βάλουμε λοιπόν όλα
εκείνα τα συστατικά και τις εκφράσεις
της αγάπης στην ζωή μας κάθε μέρα, όχι
μόνο την ημέρα της καταναλωτικής
φρενίτιδας του Αγίου Βαλεντίνου. Να
γίνει η Αγάπη Στάση ζωής, γιατί είναι
ανθρώπινο! «Χρόνια Πολλά και Ερωτευμένα
με τη ζωή»!
Πληροφορίες – Βιβλιογραφία
Σύνταξη - Μετάφραση: Χριστίνα Σαββατιανού
06-02-2016