Οικολογικά ...παραμύθια

Μεταφέρω από το pathfinder...


Οικολογικά ...παραμύθια
PATHFINDER


Σε έναν μαγικό κόσμο, όπου η φαντασία ξεκινάει και η διασκέδαση ποτέ δεν τελειώνει, ο κόσμος των κινουμένων σχεδίων προσπαθεί να ευαισθητοποιήσει και να κινητοποιήσει μικρούς και μεγάλους για τη σωτηρία του πλανήτη!

Όπως αποκαλύπτεται από μια δημοσίευση από το πανεπιστήμιο του Cambridge, οι ακαδημαϊκοί ισχυρίζονται ότι οι ταινίες του Walt Disney, όπως ο Μπάμπι, το Βιβλίο της Ζούγκλας και η Ποκαχόντας, έχουν διαδραματίσει έναν σημαντικότατο ρόλο στην ενημέρωση του κοινού σχετικά με τους κινδύνους που αντιμετωπίζει το περιβάλλον του πλανήτη μας.

«Οι ιστορίες των φανταστικών χαρακτήρων, από την Χιονάτη του 1937 έως το χαριτωμένο ψάρι-κλόουν Nemo του 2003, έχουν οδηγήσει στην ενίσχυση της δημόσιας ευαισθητοποιήσης για τα επίμαχα περιβαλλοντικά προβλήματα,» σχολιάζει ο Δρ. David Whitley.

Παρότι οι ταινίες της Disney τέθηκαν υπό αμφισβήτηση, λόγω του υποτιθέμενου κενού περιεχομένου ή του έντονου λαϊκισμό τους, πολλά από τα εξέχοντα μηνύματα για το περιβάλλον και την σχέση ανθρώπου – φύσης, που προσέφεραν οι ταινίες, αποδείχθηκαν σωτήρια για την συνειδητοποίηση της κατάστασης του πλανήτη από το ευρύ κοινό.

Στο βιβλίο του, «The Idea of Nature in Disney Animation», ο Δρ.Whitley συμφωνεί ότι τα χαριτωμένα ζώα των ταινιών ενθάρρυναν σταδιακά αρκετές γενιές παιδιών να επιτρέψουν στον εαυτό τους να συμμαχήσουν με το φυσικό κόσμο και να τον προστατέψουν. Ο Δρ.Whitley ξεχωρίζει την ταινία Μπάμπι που πρωτοπαρουσιάστηκε το 1942, αναφέροντας ότι πολλοί πράσινοι ακτιβιστές αποδίδουν σε αυτή την ταινία το πρώτο τους παιδικό ερέθισμα, που στη συνέχεια τους οδήγησε στην ενασχόληση με τα περιβαλλοντικά ζητήματα.

Ο Whitley αναφέρει χαρακτηριστικά: «Οι ταινίες της Disney κατηγορήθηκαν ακόμα και για τα φανταστικά στοιχεία των χαρακτήρων τους. Στην ουσία όμως αυτές οι ταινίες μας εμπότισαν σε μεγάλο βαθμό με σεβασμό για τη φύση. Μερικές από αυτές, όπως ο Μπάμπι, ενέπνευσαν επίγνωση και προετοίμασαν το έδαφος για τον περιβαλλοντικό ακτιβισμό. Για πολλές δεκαετίες οι ταινίες της Disney γέμιζαν με φαντασία τον κόσμο των παιδιών βοηθώντας τα έτσι να εξερευνήσουν τον τρόπο με τον οποίο συσχετίζονται με τον φυσικό κόσμο.»

Το βιβλίο, που δημοσιεύθηκε από τον οίκο Ashgate, επικεντρώνεται σε δυο περιόδους στην ιστορία της εταιρείας Walt Disney, ανάμεσα στο 1937 και 1967, που υπεύθυνος ήταν ο ίδιος ο Walt Disney και στα έτη 1984-2005, που είχε αναλάβει ο Michael Eisner. Και οι δύο άντρες διατήρησαν μια σταθερή και ισχυρή σχέση με την άγρια φύση και το περιβάλλον αλλά με κάπως διαφορετικό τρόπο. Ο Walt Disney προώθησε μια φιλική και απλοϊκή σχέση με τη φύση, η οποία είναι ευδιάκριτη στα έργα του, όπως «Η Χιονάτη και οι 7 Νάνοι», «Η Σταχτοπούτα» και «Η Ωραία Κοιμωμένη». Κατά τη διάρκεια του Eisner, οι ταινίες της Disney έγιναν περίπλοκες, προτείνοντας ότι οι άνθρωποι και η φύση μπορούν να συνυπάρξουν εάν οι άνθρωποι καταφέρουν να σεβαστούν την άγρια ζωή και συνειδητοποιήσουν τη θέση τους στον φυσικό κόσμο.

«Εάν κάποιος κατανοήσει τη συναισθηματικότητα τους, μπορεί να καταλάβει ότι αυτές οι ταινίες χαρίζουν στο νεαρό κοινό μια εκπολιτιστική αρένα, μέσα από την οποία μπορούν να ξεπροβάλουν αρκετά περιβαλλοντικά ζητήματα,» σχολιάζει ο Whitley. «Η τέχνη κάθε εποχής μπορεί να κάνει περισσότερα από όσα νομίζουμε για να μας βοηθήσει να σχηματίσουμε τις ιδέες και να συναισθήματα μας για ορισμένα θέματα. Οι ταινίες της Disney ίσως μας λένε περισσότερα για το περιβάλλον και τον τρόπο με τον οποίο σχετιζόμασταν με αυτό από αυτά που μπορούμε να δεχτούμε.»
Τα μηνύματα

Η Χιονάτη και οι 7 Νάνοι (1937)

Η ζηλιάρα Βασίλισσα σχεδιάζει το θάνατο της Χιονάτης, η οποία το σκάει για να σωθεί στο δάσος από τους νάνους και τα πλάσματα της φύσης.

Το μήνυμα: Το βουκολικό τοπίο του δάσους χαρίζει στους θεατές την αίσθηση της τιμιότητας και ιδιαιτερότητας της φύσης σε σχέση με τον κόσμο των ανθρώπων, ο οποίο προβάλλεται ως τυραννικός και ασταθής. Η Χιονάτη είναι επίσης ένα υποδειγματικό μοντέλο, που υποδεικνύει τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι θα μπορούσαν να προστατέψουν τη φύση.

Μπάμπι (1942)

Ο μικρούλης Μπάμπι κάνει τα πρώτα του δειλά βήματα και ξεκινά την πορεία του να εξερευνήσει τον κόσμο παρέα με τους φίλους του, τον αξιαγάπητο λαγό Ποδάρα, τη Φελίνα και το Λουλούδι. Στις ξέγνοιαστες περιπλανήσεις τους παίζουν με τα χιόνια, γλιστράνε πάνω στον πάγο, τρέχουν μέσα στο δάσος και γνωρίζουν όλα τα υπόλοιπα πλάσματα του δάσους. Το γεγονός του θανάτου της μητέρας του Μπάμπι, που πέφτει θύμα κυνηγών για να προστατέψει το μικρό της είναι αξιοσημείωτη.

Το μήνυμα: Ένα κλασικό παράδειγμα της χρήσης κινουμένων σχεδίων για την αναπαράσταση της ειδυλλιακής ζωής στη φύση, η οποία όμως είναι ευάλωτη στις ανθρώπινες επιθέσεις. Η ταινία αυτή θεωρείται ότι έχει επηρεάσει γενιές ακτιβιστών.

Σταχτοπούτα (1950)

Υπό τη σκιά της κακιάς μητριάς και των ετεροθαλών αδερφών της, οι μόνοι φίλοι της Σταχτοπούτας είναι τα ζώα. Μετά από την παρουσία της Σταχτοπούτας στο βασιλικό χορό, ένα ποντίκι βοηθάει τον Πρίγκιπα να την ξαναβρεί.

Το μήνυμα: Η σχέση της Σταχτοπούτας με μια εκτενέστατη κοινωνική ομάδα φιλικών ζώων φανερώνει την καλοσύνη της. Τα ζώα βοηθούν στην ανατροπή μιας καταπιεστικής και αποκομμένης από τη φύση εξουσίας που αντιπροσωπεύεται από τις άσχημες αδερφές.

Το Βιβλίο της Ζούγκλας (1967)

Όταν ήταν μωρό, ο Μόγλης σώθηκε από τα νύχια του Σιρ Καν, του τρομερού τίγρη με τα μοχθηρά μάτια και μεγάλωσε στην οικογένεια των λύκων σύμφωνα με τους νόμους της ζούγκλας, 10 χρόνια αργότερα ο Μόγλης θα πρέπει να επιστρέψει στον κόσμο των ανθρώπων.

Το μήνυμα: Ο Μόγλης δεν εκφράζει απλά την επιθυμία για την προστασία του ζωικού βασιλείου αλλά και την λαχτάρα να γίνει μέρος του. Η ταινία αυτή εισήγαγε τους θεατές σε μια από τις σημαντικότερες θεωρίες της κατανάλωσης των φυσικών πόρων.

Η μικρή γοργόνα (1989)

Η Άριελ, η πριγκίπισσα γοργόνα, ερωτεύεται τον πρίγκηπα Έρικ και αποφασίζει να μεταμορφωθεί σε άνθρωπο για να ζήσει κοντά του.

Το μήνυμα: Η ταινία προτείνει έναν θεμελιώδη διαχωρισμό ανάμεσα στους ανθρώπους και τον φυσικό κόσμο που μπορεί, τουλάχιστον εν μέρει, να ξεπεραστεί. Η ταινία πείθει τους θεατές ότι οι άνθρωποι και ο φυσικός κόσμος είναι συγκρίσιμοι και τελικά ίσοι.

Ποκαχόντας (1995)

Η ινδιάνα πριγκίπισσα Ποκαχόντας, ερωτεύεται τον John Smith, έναν Αγγλο εξερευνητή. Η πριγκίπισσα του δείχνει ότι οι άνθρωποι της έχουν μια ιδιαίτερη και πνευματική σχέση με τη φύση.

Το μήνυμα:Η απόφαση της Ποκαχόντα να παραμείνει πιστή στην διδαχές της φυλής της, που υποστηρίζει ότι ο φυσικός κόσμος δεν θα πρέπει να υποδουλωθεί στις εκπολιτισμένες πεποιθήσεις των ανθρώπων. Η ανακριβής ιστορικά συμφιλίωση με τους άποικους υπαινίσσεται ότι η πληγή της φύσης μπορεί να επουλωθεί.

Ταρζάν (1999)

Ο Ταρζάν ήταν γιός Βρετανού Λόρδου και Λαίδης που πιάστηκαν αιχμάλωτοι από πειρατές σε ένα ταξίδι τους στην Δ. Αφρική. Οι γονείς του πέθαναν όταν ήταν μωρό και την ανατροφή του ανέλαβαν οι Μανγκάνι, μια φυλή γοριλλών. Μετά από χρόνια μια ομάδα ανθρώπων καταφθάνουν, συμπεριλαμβανομένης της Jane, η οποία ερωτεύεται τον Ταρζάν όταν αυτός τη σώζει. Ο Ταρζάν σώζει του γορίλλες από τον Clayton, έναν κυνηγό που θέλει να τους αιχμαλωτίσει.

Το μήνυμα: Η ανθρώπινη επέμβαση στο περιβάλλον διαφαίνεται στη χειρότερη της μορφή με τον Clayton να προσπαθεί να εκμεταλλευθεί το φυσικό πλούτο για εμπορικούς σκοπούς.

Ψάχνοντας το Νέμο (2003)

Ο Νέμο, ένα ψάρι-κλόουν, περιπλέκεται από τον υπερ-προστατευτικό του πατέρα, τον Marlin, στη συνέχεια αιχμαλωτίζεται και μεταφέρεται στο Σίδνευ.

Το μήνυμα: Το θέμα της φυγής από την προστατευτική γονική αγκαλιά συμβαδίζει με την επικίνδυνη πτυχή της φύσης, όμως η ταινία μας παροτρύνει να διεκδικούμε την ελευθερία με όλους του κινδύνους που αυτή μπορεί να εγκυμονεί.

Times Online