Προϋποθέσεις νόμιμης χρήσης προσωπικών δεδομένων για αποστολή προεκλογικού υλικού

http://www.datpro.gr/Contents.aspx?lang=gr&CatId=120&View=8

Η αποστολή προεκλογικού υλικού απ' ευθείας στους ψηφοφόρους, είτε με παραδοσιακούς τρόπους (όπως το τηλέφωνο και η ταχυδρόμηση φυλλαδίων στην διεύθυνση κατοικίας), είτε με σύγχρονα μέσα επικοινωνίας (fax, e-mail, sms, facebook msg κλπ), προϋποθέτει την τήρηση της νομοθεσίας για την προστασία προσωπικών δεδομένων.

Η διεύθυνση κατοικίας ή η επαγγελματική διεύθυνση φυσικών προσώπων, ο αριθμός τηλεφώνου, ο αριθμός fax, το e-mail αποτελούν “δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα” κι αυτό σημαίνει ότι η τήρηση σχετικών αρχείων από τους υποψηφίους βουλευτές κι από τις εταιρίες παροχής σχετικών υπηρεσιών πρέπει να σέβεται την ιδιωτικότητα των πολιτών.

Για να είναι νόμιμη η χρήση των στοιχείων αυτών, θα πρέπει να τηρούνται οι παρακάτω προϋποθέσεις:

α) Γνωστοποίηση αρχείου προσωπικών δεδομένων ή έναρξης επεξεργασίας προσωπικών δεδομένων στην Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων

Πριν ξεκινήσει η αποστολή προεκλογικού υλικού, οι υποψήφιοι (ή οι εταιρίες που τους υποβοηθούν) θα πρέπει να έχουν γνωστοποιήσει την τήρηση αρχείου στην ΑΠΔΠΧ, συμπληρώνοντας και καταθέτοντας το σχετικο Έντυπο Γνωστοποίησης (άρθρο 6 Ν.2472/1997)

Τέτοια υποχρέωση δεν έχουν τα ίδια τα πολιτικά κόμματα, όσον αφορά τα μέλη τους, αλλά μόνον εφόσον τα μέλη έχουν δώσει τα δεδομένα με τη συγκατάθεσή τους (άρθρο 7Α παρ. 1 (γ) Ν.2472/1997).

Εφόσον δεν έχει τηρηθεί η υποχρέωση γνωστοποίησης αρχείου ή έναρξης επεξεργασίας, ο υπεύθυνος τιμωρείται με ποινή φυλάκισης έως 3 ετών και πρόστιμο 3.000 – 15.000 ευρώ (άρθρο 22 παρ. 1 Ν.2472/1997).

Η συλλογή των δεδομένων πρέπει να γίνεται από δημόσια προσβάσιμες πηγές και η διάθεση του αρχείου σε τρίτους απαγορεύεται (Απόφαση 11/2001 της Αρχής Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων)

β) Υποχρέωση ενημέρωσης των πολιτών πριν την χρήση των προσωπικών δεδομένων τους

Κατά το στάδιο που ο υποψήφιος ή η εταιρία συλλέγει προσωπικά δεδομένα πολιτών, οφείλει να τους ενημερώσει με κάθε πρόσφορο τρόπο για την πηγή της συλλογής, την ταυτότητα του υπεύθυνου επεξεργασίας, τον σκοπό της χρήσης και το δικαίωμα πρόσβασης. Εάν ο υποψήφιος συλλέγει τα δεδομένα με την συνδρομή του ίδιου του πολίτη, οφείλει να τον ενημερώνει για τα παραπάνω γραπτώς (άρθρο 11 Ν.2472/1997).

γ) Συγκατάθεση των πολιτών

1. Εάν πρόκειται για την ταχυδρομική αποστολή προεκλογικού υλικού, η Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων έχει αποφανθεί ότι δεν απαιτείται συγκατάθεση, επειδή υπερέχει προφανώς το έννομο συμφέρον των υποψηφίων για την πολιτική επικοινωνία με τους ψηφοφόρους (άρθρο 5 παρ. 2 (ε) Ν.2472/1997, απόφαση 11/2001 Αρχής Προστσίας Προσωπικών Δεδομένων).

2. Όμως, η χρήση προσωπικών δεδομένων για ηλεκτρονική απευθείας αποστολή προεκλογικού υλικού, επιτρέπεται μόνον εφόσον υπάρχει εκ των προτέρων ρητή συγκατάθεση του πολίτη (Άρθρο 11 παρ. 1 Ν.3471/2006).

3. Πάντως, ειδικά για την χρήση e-mail, δεν απαιτείται η προηγούμενη συγκατάθεση του πολίτη, εφόσον το e-mail αποκτήθηκε απο τον υποψήφιο στο πλαίσιο προηγούμενης επικοινωνίας, υπό την προϋπόθεση ότι παρεσχέθη στον πολίτη, κατά τρόπο σαφή και ευδιάκριτο, η δυνατότητα να αντιταχθεί με εύκολο και δωρεάν τρόπο στην χρήση των ηλεκτρονικών του στοιχείων και αυτό σε κάθε μήνυμα, σε περίπτωση που ο χρήστης αρχικά δεν είχε διαφωνήσει με αυτή τη χρήση. Απαγορεύεται η αποστολή μηνυμάτων ηλεκτρονικού ταχυδρομείου που έχουν σκοπό την άμεση εμπορική προώθηση υπηρεσιών προεκλογικής διαφήμησης, όταν δεν αναφέρεται ευδιάκριτα και σαφώς η ταυτότητα του αποστολέα ή του προσώπου προς όφελος του οποίου αποστέλλεται το μήνυμα, καθώς επίσης και η έγκυρη διεύθυνση στην οποία ο αποδέκτης του μηνύματος μπορεί να ζητεί τον τερματισμό της επικοινωνίας (Άρθρο 11 παρ. 3 και 4 Ν.3471/2006).

4. Σημειώνεται ότι ως “συγκατάθεση” του υποκειμένου των δεδομένων νοείται μόνο “κάθε ελεύθερη, ρητή και ειδική δήλωση βουλήσεως, που εκφράζεται με τρόπο σαφή, και εν πλήρη επίγνωση, και με την οποία, το υποκείμενο των δεδομένων, αφού προηγουμένως ενημερωθεί, δέχεται να αποτελέσουν αντικείμενο επεξεργασίας τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα που το αφορούν. Η ενημέρωση αυτή περιλαμβάνει πληροφόρηση τουλάχιστον για τον σκοπό της επεξεργασίας, τα δεδομένα ή τις κατηγορίες δεδομένων που αφορά η επεξεργασία, τους αποδέκτες ή τις κατηγορίες αποδεκτών των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, καθώς και το όνομα, την επωνυμία και τη διεύθυνση του υπεύθυνου επεξεργασίας και του τυχόν εκπροσώπου του. Η συγκατάθεση μπορεί να ανακληθεί οποτεδήποτε, χωρίς αναδρομικό αποτέλεσμα.” (άρθρο 2 ια Ν.2472/1997).

Για την παραβίαση του Ν.2472/1997 προβλέπεται, σε περίπτωση πρόκλησης ηθικής βλάβης, χρηματική ικανοποίηση η οποία ορίζεται κατ' ελάχιστον στο ποσό των 5.869 ευρώ (άρθρο 23 Ν.2472/1997), ενώ για την παραβίαση του Ν.3471/2006 προβλέπεται, σε περίπτωση πρόκλησης ηθικής βλάβης, χρηματική ικανοποίηση η οποία ορίζεται κατ' ελάχιστον στο ποσό των 10.000 ευρώ (άρθρο 14 παρ. 2 Ν.3471/2006).

Οι νομικές υπηρεσιες κοινωνίας της πληροφορίας Data&Protection δραστηριοποιούνται στους τομείς της πνευματικής ιδιοκτησίας, της προστασίας προσωπικών δεδομένων, της πρόσβασης σε έγγραφα και της ελευθερίας της έκφρασης