ΟΙ ΔΙΚΟΙ ΜΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΙ (λέξεις του shades in the dark)

χαμένα χρόνια, κόρη, νυχτολούλουδα, μοναξιά, δάκρυ


Στα χρόνια της κατοχής, πέρναγε δύσκολα η οικογένεια του Σωτήρη... όλοι δύσκολα περνάγαν τότε... Στο χωριό όπως και στα γύρω χωριά είχαν σκορπιστεί Ιταλιάνοι στρατιώτες και εγκαταστάθηκαν στα καλύτερα σπίτια... Επίταξη το λέγαν εκείνοι, σκλαβιά το λέγαν οι χωρικοί...

Ο Σωτήρης τότε ήταν άρχοντας, είχε μεγάλη περιουσία, χωράφια πολλά, ένα τσουβάλι λίρες κρυμμένο στο κατώι... τρία σπίτια δίπατα... με κήπο, με αυλή, με μποστάνι... Κι άυτός καλομεγαλωμένος... γραμματισμένος και περήφανος άνθρωπος, με μια παιδεία που θα τη ζηλεύαν όλοι οι λόγιοι και οι σπουδαίοι της εποχής μας...
Και δουλευε, δούλευε πολύ, όχι που ήταν πλούσιος να βάνει άλλους να δουλεύουν το βιός του... Αγαπούσε τη γη, την πόναγε, και θαρρούσε πως μόνο αυτός ήξερε να της φερθεί καλά, να την ευχαριστεί για όσα του δινε κάθε χρονιά.... κι έτσι εκτός από δυο ξαδέλφους που δουλεύανε μαζί του γιατί είχανε μοιράδι στη γη, δεν ήθελε άλλους... Για να βοηθήσει όσους δεν είχαν έκανε άλλα πράγματα, χάριζε απ το βιός του, στη γη του όμως, τα δικά του χέρια μόνο ακουμπούσαν, σαν να ταν η ερωμένη του...

Είχε και έξι παιδιά τρία απ την πρώτη κυρά που αδικοχάθηκε από το χτικιό και άλλα τρία απ την Φιλία... Γερή γυναίκα η Φιλία... έκανε γερά παιδιά, και παρ ότι τα κορίτσια τότε δεν μαθαίναν πολλά γράμματα, ήξερε να διαβάζει να γράφει, να κάνει λογαριασμούς... Βλέπεις ο παπά Γιώργης ο πατέρας της μαθαινε γράμματα σε όλα τα παιδιά του χωριού, και στα κορίτσια... Και μετά που άρχισε ο πόλεμος, πάλι τα μάζευε τα διαόλια ο παππάς και τους μαθαινε γράμματα στο ιερό μέσα... Γράμματα όχι προσευχές τους μάθαινε ο παππάς...

Δίκαιος άνθρωπος ο παππα Γιώργης, δίκαια μεγάλωσε και τη Φιλία, δίκαια φερόταν κι εκείνη στα παιδιά της και σε κείνα που βρήκε και σε κείνα που φτιαξε, κανένα τους ποτέ δεν ένοιωσε παιδί άλλης μάνας... και τώρα στα μεγάλα τους κι αυτά, έχουν να το λένε, "η Φιλία δυο φορές μάνα μας στάθηκε"...

Στη κατοχή, στο σπίτι τους είχαν τον Τζιάκομμο, έναν συμπαθητικό πιτσιρικά Ιταλιάνο στρατιώτη, που μάλλον κρύφτηκε εκεί να αποφύγει τον πόλεμο, με ένα δήθεν τραύμα που όλο σκάλιζε και μάτωνε, παρά το είχε επιτάξει... Η Αλεξάνδρα είχε μάθει κι Ιταλιάνικα απ τον Τζιάκομμο... τα άλλα αδέλφια ντουβάρια δεν αγαπούσαν τα γράμματα όσο κι αν τα ξόρκιζε ο παππούς... Ο Τζιάκομμο έμεινε πολύ στο σπίτι, για τα μικρά έγινε σχεδόν πατέρας όταν ο Σωτήρης είχε πάει να πολεμήσει ανατολικά... και ο Γιάννης ο μεγάλος αδελφός ήταν κι αυτός στο στρατό χαμένος κάπου...
Είχε να το λέει κι η Φιλία, "αν ήταν όλοι οι οχτροί σαν τον Τζιάκο μας, δεν θα γινόταν πόλεμος ποτέ ξανά στον κόσμο"... Και στα χωράφια δούλεψε ο Τζιάκος... και με τα ζώα πήγαινε, και παιχνίδια έπαιζε με τα παιδιά, και στη λειτουργιά βοηθούσε τον παππα Γιώργη μουρμουρίζοντας... καλίφωνος ήταν κι ας μήν ήξερε τα λόγια απ το προσευχητάρι...

Οσο έλειπε ο Σωτήρης, οι Γερμαναράδες κι οι Ιταλοί είχαν δημεύσει τις περιουσίες και άφηναν μια χουφτα μπομπότα σε κάθε σπίτι, για να μην πεθάνουν τα παιδιά τα φρόντιζε ο παππα Γιώργης, ακόμη και κείνοι οι οχτροί, στην Εκκλησιά δίναν κατι παραπάνω, κι ετσι μάζωνε ο Γιώργης καμμια πενηνταριά πιτσιρίκια δικά και ξένα, και τα βαζε να μαζεύουν χόρτα κι αγριάδες, για το πλαστό, και τη χορτόπιτα...
Ότι έκανε ο καθένας για να γίνει το φαγητό, τόσο κι έτρωγε, η Βαγγελή η πιο μικρή και τεμπελίτσα, πάντα μια δαχτυλιά στην πίτα έβαζε, κι ο παππάς δαίκαιος, τη δαχτυλιά της έκοβε ένα γύρο και της έδινε την τρύπα με ενα ποτήρι ξινόγαλο... Δεν τα άφηνε να νηστέψουν το Πάσχα ο παππα Γιώργης, (νηστεύαν κάθε μέρα με αγριόχορτα του αγρου τα έρμα) "φάτε διαόλια φάτε όσο βρίσκετε... ο Θεός δεν θέλει την κοιλιά σας καθαρή μα την καρδιά σας" τους έλεγε να δικαιολογήσει μέσα τους την "αμαρτία" ...

Με τούτα και με κείνα με περίσσεια ανθρωπιάς κι έλλειψη τροφής, τελειωσε ο πόλεμος κι ήρθε ο εμφύλιος... Τα αδέλφια της Φιλίας όλοι αριστεροί, φύγαν στα βουνά αντάρτες, τα παιδιά μεγάλωσαν λίγο, η Αλεξάνδρα καμάρωνε τον Θειό της τον καπετάν Μακεδόνα το παληκάρι, που ήταν στα βουνά, τότε ήταν που και η Φιλία και ο Σωτήρης βρέθηκαν εξορία, τα μικρά μοναχά τους με τον Τζιάκο που χε ξεμείνει στο χωριό, και τον παππα Γιώργη... μόνο τη Βαγγελιώ τη μικρή αφήσαν τη Φιλία να πάρει μαζί της...

Τα τρόφιμα λιγόστεψαν, κάηκαν πολλές φορές τα σπαρτά απ τους φασίστες, κάηκαν τα σπίτια μια και δυο φορές ιδίως εκείνα των κομμουνιστών... ερήμωσε και στοίχιωσε το χωριό, αδελφός μίσαγε τον αδελφό, και τρείς φορές είδε η Αλεξάνδρα μαζικές εκτελέσεις στην πλατεία στο μεσοχώρι... τριάντα άντρες τη φορά... από δεκαπέντε και πάνω...

Τα έξι αδέλφια εκείνη την εποχή μέναν στην εκκλησία μαζί με άλλα καμμια δεκαριά ξαδέλφια τους, παιδιά των αδελφάδων της Φιλίας που είχαν πάρει τα βουνά μαζί με τους άντρες τους... Η Όλγα η μεγάλη, παιδί του καπετάν Μακεδόνα, πέθανε φθυσική στη φυλακή, αλλά η Αλεξάνδρα ήξερε ότι πέθανε απ το ξύλο, ήταν εκεί το είδε, το ίδιο είπαν και για τον Άρη το γιό της Ρήνας της μεγάλης αδελφής αλλά κι αυτός στις φυλακές Τρικάλων πέθανε απ το ξύλο... της είχε αφήσει και γράμμα της Αλεξάνδρας της έλεγε τα όνειρά του όταν θα νικάγαν και θα χαν επιτέλους Δημοκρατία, κι ο λαός θα χε φωνή - τό χει ακόμη το γράμμα, το φυλάει η κόρη της σα θησαυρό - ο Γιώργος ο αδελφός της τη γλίτωσε, αδυναμία της Φιλίας το μονάκριβο αγόρι της, τον δήλωσε φυματικό τονε δασκάλεψε να βήχει και να δαγκάνει τη γλώσσα του να φτύνει αίμα, και τον γλίτωσε κι απ το στρατό κι απ το αντάρτικο... κι έμεινε η Αλεξάνδρα να πολεμάει στο πόδι του... σαν τον πατέρα της παληκάρι... εκείνη αντάρτισσα ο πατέρας της στρατό και εξορία....

Με τη δεύτερη καταδίκη του Σωτήρη σε εξορία, η Αλεξάνδρα έπαθε αδενοπάθεια, λύγισε το δωδεκάχρονο κορίτσι μεσα στο δικαστήριο... μήνες έφτυνε αίμα στο νοσοκομείο, μα πάντα πολεμούσε, κόρη άξια του Σωτήρη που φαγε τους πολέμους με το κουτάλι... γύρισε όλη την ανατολή και το βορρά πολεμώντας... ποτέ δε λύγισε, κι έλεγε στην εγγόνα του χρόνια μετά, ότι πάντα άκουγε την παναγιά να του σιγομιλάει στο πλευρό του την ώρα του κινδύνου....

Πέρασε κι ο αδελφοκτόνος σπαραγμός, τα παιδιά είχαν σκορπίσει, όσα είχαν καταφέρει να γλιτώσουν του θανάτου... Τα μισά στην Αθήνα πια παλεύαν να φτιαξουν τη ζωή τους, να κερδίσουν τα χαμένα χρόνια του πολέμου και του θανατικού, να σιγανέψουν της καρδιάς τους το σπαραγμό για κείνους που χαθήκαν, να ξεβάψουν τα μάτια τους απ το αίμα, κι απ το αδελφοκτόνο μίσος του εμφυλίου...

Τη Βαγγελή την μικρή και τεμπελίτσα τηνε παντρέψανε μάνι μάνι, τι να την κάνουν έτσι ξεροχέρα κι ανεπρόκοπη που ήταν; Της αγόρασε κι η Αλεξάνδρα ένα οικόπεδο και σπίτι απ το μισθό που βγαζε απ τη ραπτική τότε σε μεγαλομοδίστρα της Αθήνας... τηνε προίκισε... Ο Γιώργης ο μεγάλος απ τα τρια που φτιαξε η Φιλία, έμεινε στο χωριό, κακομαθημένος, να τα χει όλα έτοιμα, δεν έκανε τον κόπο να δουλεψει, έτρωγε ότι ειχε σωθεί απ τους πολέμους και έπινε απ το αίμα του Σωτήρη και της Φιλίας, κι όταν κι αυτό άρχισε να στερεύει άρχισε να πίνει απ το αίμα της Αλεξάνδρας που με κάμματο μερονυχτο πρόκοβε στην Αθήνα...

Τα δυο κορίτσια της Βαγγελής τα μεγάλωσε η Αλεξάνδρα μαζί με τη μονάκριβή της κόρη... και τη μεγάλη του Γιώργου την κράτησε κάμποσα χρόνια γιατί έμοιαζε στον πατέρα της κι εκείνος δεν την άντεχε να του τρώει απ τα έτοιμα που τρωγε κι αυτός... Κι άλλα παιδιά περάσαν απ το σπίτι της Αλεξάνδρας ανήψια ένα σωρό, θαρρείς κι είχε πάρει τη θέση του παππού της του παππα Γιώργη και τάϊζε καμμια τριανταριά διαβόλια κι αυτή, χωρίς να εχει πόλεμο χωρίς να έχει χρεία....

Τα χρόνια περάσαν γρήγορα, κι όλοι μεγαλώσαν, η Φιλία έφυγε, η φτωχή της καρδιά είχε λυγίσει απ τον καιρό της εξορίας και δεν άντεξε, στα 65 της αποφάσισε να ξεκουραστεί... Η Αλεξάνδρα ποτέ δεν τη συγχώρεσε που φυγε, κι η εγγόνα της ένιωσε μοναξιά, γιατί δεν είχε άλλη γιαγιά να ξέρει παραμύθια, και να αγαπάει με την καρδιά χωρίς όρους...

Ο Σωτήρης αφού έφυγε η συντρόφισσά του και κυρά του, άρχισε να μαραζώνει... επτά χρόνια άντεξε χωρίς εκείνη... τον όγδοο έπεσε λύγισε κι αυτός, κι αφέθηκε να σβήσει - ο Γιώργης είπε πως εφυγε από γεράματα για να δικαιολογήσει ότι στα χέρια του πέθανε από ασιτία και από αφροντισιά χωρίς αγάπη κι έννοια, κι ας είχε δώσει αίμα κι ιδρώτα για το αγόρι αυτό...

Ο γιατρός θέλησε να τον μηνύσει για εσκεμένη έλειψη φροντίδας ηλικιωμένου, αλλά δεν τονε άφησε η Αλεξάνδρα... "δεν το καμε επίτηδες ο αδελφός μου γιατρέ, τον αγαπούσε τον πατέρα μας, η νύφη μου δεν τον άφησε, αλλά μην τους τιμωρήσεις, έχει θεό για αυτά... έτσι κι αλλιώς τον πατέρα μου δεν θα μου τον φέρεις πίσω γιατρέ... άστους λοιπόν να ζήσουν με τη συνείδησή τους και με τα κρίματά τους..."

Δέκα χρόνια μετά, ήρθε η σειρά της Αλεξάνδρας... όλους τους είχε τακτοποιήσει, ανήψια μακρανήψια, αδέλφια ξαδέλφια, είχε φτιάξει και το σπίτι για την κόρη της, μπροούσε να ξαποστάσει να πάψει να πολεμάει... έτσι κι έκανε, έσβησε κι αυτή στα εξήντα τρία της, ανυπομονούσε να πάει κοντά στη Φιλία, της είχε λείψει τόσο...

Κι έμεινε η κόρη της τώρα, να υμνεί τα νυχτολούλουδα της ζωής της... τις ρίζες που μοσχοβόλησαν αξίες και διδάγματα στη ζωή της, που της δείξαν με διακριτικά αρώματα από μωρό πως ειναι οι ανθρώποι...

Κάπου κάπου νιώθει μοναξιά, ο κόσμος είναι άγριος, δεν έχει παληκάρια και ανθρώπους που αγαπουν τη γη σαν τον Σωτήρη, ούτε γλυκιές κυράδες που ξέρουν παραμύθια κι αγαπούνε όλα τα παιδιά σαν τη Φιλία, ούτε ήρωες σαν τον καπετάν Μακεδόνα και την κόρη του την Όλγα έχει, ούτε παληκαρόπουλα σαν τον Άρη που παιρναν το αίμα και το μίσος και το κάναν όνειρα... ούτε αντάρτισσες σαν την μάνα της την Αλεξάνδρα έχει... όλοι αυτοί ναι, νυχτολούλουδα γενήκαν στη ζωή της... τα ποτίζει με μυστικό δάκρυ κάποιες βραδιές, και τραγουδάει τις μικρές στιγμές τους, όσες γνωρίζει με κάθε ευκαιρία... Για να μην πάνε χαμένα τα χρόνια που πατάγαν στη γη... για να θυμάται πουθε έρχεται, να μην ξεχνάει που θε να πάει....

Χριστίνα Σαββατινού / 23-02-2007


http://paraxenies.blogspot.com/2007/02/blog-post_21.html